W dobie niefunkcjonującej komunikacji miejskiej, ogromnych korków, licznych remontów ulic hulajnogi elektryczne stały się niezłą alternatywą dla sprawnego poruszania się po centrum miasta. Po początkowym zachłyśnięciu się nowinką przyszedł czas na refleksję. Każdego dnia stykamy się z hulajnogami elektrycznymi, które często w zupełnym bezładzie zastawiają chodniki, ścieżki rowerowe, a nawet porzucane zostają na jezdniach dróg. Generuje to szereg problemów — pieszym ograniczana jest możliwość swobodnego przejścia. Pomyślcie np. o swoich dziadkach, koleżankach pchających wózek z dzieckiem, czy osobach niedowidzących, dla których pozostawiona hulajnoga w nieodpowiednim miejscu może stanowić poważne niebezpieczeństwo. Rowerzystów zaś pozbawia się możliwości bezpiecznego podróżowania po ścieżkach.
Nie tylko parkowanie hulajnóg stwarza zagrożenie, często jest to też prędkość, z jaką poruszają się użytkownicy, szczególnie w miejscach o dużym natężeniu ruchu pieszych. Wówczas narażeni na wypadki są zarówno użytkownicy hulajnóg, jak i piesi. Wszystko to stało się naszą codziennością.
Rozwiązań poprawiających tę sytuację nie trzeba wymyślać od zera — wystarczy zebrać rozwiązania funkcjonujące w innych polskich i europejskich miastach, a następnie wdrożyć.
Pierwszym krokiem było złożenie w Radzie Miasta projektu uchwały tzw. kierunkowej, której celem jest zobowiązanie Prezydent Miasta do podjęcia działań zmierzających do wypracowania i uregulowania zasad korzystania z hulajnóg w naszym mieście. Kolejnym krokiem jest zawarcie przez Urząd Miasta porozumienia z firmami oferującymi najem hulajnóg.
Tymczasem przedstawiamy kilka rozwiązań, które są już stosowane w niektórych polskich miastach, i które są do wprowadzenia w Łodzi na już.
- Nakaz parkowania w wyłącznie w wyznaczonych miejscach wyznaczenie stref wyłączonych z możliwości parkowania
Obecnie wyłącznie na deptakowej części ul. Piotrkowskiej wyznaczono kilka stref parkowania. Pozostawiane hulajnogi w całkowitym bezwładzie wskazują, że takie rozwiązanie powinno być rozszerzone na całe miasto. Punkty parkowania (tzw. punkty mobilności) winny być wyznaczone co ok. 150 m, co pozwoli na zachowanie atrakcyjności korzystania z hulajnóg jako elastycznego środka transportu. Większość parkingów można ulokować w bezpośrednim sąsiedztwie przystanków komunikacji miejskiej bądź przy stacjach roweru miejskiego. Parkingi powinny być jasno oznaczone poprzez wymalowany obszar z piktogramem, ale w taki sposób, by nie utrudniać ruchu pieszego.
Nieprawidłowo zaparkowane hulajnogi winny być usuwane na bieżąco. Operatorzy powinni zostać zobligowani do usunięcia hulajnóg pozostawionych poza wyznaczonymi do tego strefami. Jeśli zaś operator by tego nie robił, hulajnogi musiałyby służby miejskie, a operator zostałby obciążony kosztami takiej operacji zgodnie z uchwałą nr LXVII/1983/22 Rady Miejskiej z dnia 12 października 2022 r. To jest obszar, który natychmiast winien ulec poprawie, gdyż jak na razie takie interwencje nie były przeprowadzone.
Należy też rozważyć stworzenie stref wyłączonych z możliwości parkowania hulajnóg. Może być to wyłączenie czasowe np. podczas imprez masowych, bądź stałe z uwagi na duży ruch pieszych.
- Obniżenie prędkości hulajnóg w określonych strefach
Średnia prędkość normalnego chodu pieszego wynosi około 4,5 km/h, natomiast zgodnie z przepisami użytkownicy hulajnóg elektrycznych mogą rozwinąć prędkość wynoszącą maksymalnie 20 km/h. W miejscach o dużym ruchu pieszym powinny zostać wyznaczone strefy z obniżoną do 12 km/h prędkością poruszania się hulajnóg. Jest to minimalna prędkość, z którą na elektrycznej hulajnodze można bezpiecznie utrzymać równowagę, a jednocześnie możliwie zbliżona do tempa poruszania się pieszego. Na wskazanym obszarze aplikacja nie pozwoli użytkownikom jechać powyżej ustalonej prędkości. Naszym zdaniem takie ograniczenie powinno być wprowadzone w pierwszej kolejności na części deptakowej ul. Piotrkowskiej, na odcinku al. Piłsudskiego od ul. Piotrkowskiej do Kilińskiego, a także na ul. Zachodniej od ul. Ogrodowej do ul. Lutomierskiej.
- Ustalenie limitu całkowitej liczby hulajnóg w mieście, połączony z nakazem rotacji urządzeń.
Dziś brak jest danych, ile hulajnóg jest wynajmowanych na terenie miasta. Dlatego konieczne jest zebranie takich informacji i ustalenie bezwzględnego limitu urządzeń, a także limitu hulajnóg wynajmowanych na terenie poszczególnych osiedli/stref miasta. W przypadku konieczności parkowania hulajnóg w miejscach wyznaczonych niechybnie spowoduje przepełnienie tych punktów i nie rozwiąże problemu chaotycznego parkowania urządzeń, co mogliśmy obserwować parę lat temu w przypadku rowerów publicznych. Z tego względu obok limitu urządzeń potrzebna jest stała rotacja urządzeń w obrębie osiedli i całego miasta.
- Wprowadzenie opłat dla operatorów za zajęcie pasa drogowego
Pas drogowy jest przestrzenią należącą do ogółu mieszkańców. Operatorzy hulajnóg zaś czerpią zyski z tego, iż ich urządzenia zajmują przestrzeń przeznaczoną niedawno jeszcze pieszym i rowerzystom. Jeśli za zajęcie pasa drogowego opłaty ma ponosić handlarz warzywami, to winny one objąć również operatorów. Takie rozwiązanie już obowiązuje w Warszawie. Urzędnicy uzgodnili z operatorami, że na 1m2 mieszczą się 2 hulajnogi. Koszt zajęcia pasa drogowego w Warszawie to 5,76 zł za m2 lub 4,33 za m2 w zależności od dzielnicy. Rocznie do budżetu stolicy ma z tego tytułu wpływać ponad pół miliona złotych. Środki te mogą zostać przeznaczone na naprawę dziurawych chodników czy też budowę nowych ścieżek rowerowych.
- Stworzenie systemu raportowania
Brak informacji na temat ilości hulajnóg w mieście, sposobu ich korzystania oraz parkowania sprawia, że wprowadzane rozwiązania są wykonywane na ślepo. Dlatego, aby móc ocenić ich skuteczność, a następnie modyfikować przyjęte zasady koniecznym jest udostępnienie danych przez operatorów. Przykładowo przekazane dane mogą posłużyć do ustalenia dodatkowych punktów parkowania, gdy okaże się, że dotychczasowe są notorycznie zapełniane.
- Wprowadzenie większej ilości ulic z ograniczeniem prędkości dla samochodów do 30 km/h
Zgodnie z art. 33a ustawy Prawo o ruchu drogowym użytkownicy hulajnóg są zobowiązani do poruszania się jezdnią, jeśli ruch pojazdów dozwolony jest z prędkością nie większa niż 30 km/h. W przypadku obniżenia prędkości na większej liczbie ulic, szczególnie w ścisłym centrum, niektórych drogach osiedlowych, użytkownicy hulajnóg będą musieli poruszać się jezdnią, pozostawiając chodnik pieszym. Ograniczenie prędkości dla samochodów przyczyni się jednocześnie do zwiększenia ogólnego bezpieczeństwa użytkowników dróg.
- Przeprowadzenie szkoleń z bezpiecznego korzystania z hulajnóg razem z operatorami
Kolejnym krokiem dla poprawy bezpieczeństwa jest zapoznanie użytkowników hulajnóg z obowiązującymi zasadami korzystania z nich. Instrukcje mogą być zamieszczane regularnie na fanpage miejskim czy na łamach miejskiej gazety Łódź.pl, a w dalszej kolejności może zostać zorganizowany cykl szkoleń na poszczególnych osiedlach.